تغذیه بیماران دیالیزی

تغذیه افراد دیالیزی
در اصل عدم پاک ‌سازی کامل سموم مورد استفاده در دفع آفات گیاهی یا نگهداری مواد غذایی مانند گندم سبب مبتلا شدن به نارسایی کلیوی می‌شود. سیر روند این بیماری به شکلی میباشد که با گذشت زمان بیماری نمایان خواهد شد استفاده از ظرفهای آلومینیومی هم که سبب ترکیب آلومینیوم با مواد غذایی درون آن می‌شود در ابتلا به نارسایی کلیوی موثر میباشد مصرف خودسرانه داروها به خصوص مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها و برخی از داروها بدون نسخه پزشک در وهله اول به کبد و سپس به کلیه آسیب می‌رساند توصیه می‌شود افراد مبتلا به فشارخون رژیمی کم ‌نمک بگیرند و به اندازه کافی مایعات بنوشند مصرف پروتئین را هم کاهش بدهند دریافت مواد غذایی پرپروتئین سبب زیاد شدن کارکرد کلیه و تشدید بیماری می‌شود از زیاده ‌روی در مصرف گروه مواد غذایی چرب و چربی‌ها و گوشت پرهیز نمایند بهتر است بدانید محافظت از کلیه در سلامت قلب هم موثر است اگر دیابت دارید از کلیه‌هایتان مراقبت نمایید و وزن خود را کاهش دهید. بیماران کلیوی باید از سبزی‌ها و میوه‌های کم ‌پتاسیم از قبیل سیب، نارنگی، لیمو، گریپ‌فروت، گیلاس، توت‌فرنگی، هلو، آناناس، هندوانه، تمشک و زغال‌اخته استفاده کنند موز، خرما، کیوی، گلابی، آلو، شلیل، زردآلو، طالبی و خربزه دارای پتاسیم بالا هستند. موز میوه‌ای است که قند و پتاسیم بالایی دارد و در بیماران مبتلا به دیابت و کلیوی منع مصرف دارد. کدو حلوایی هم جزو سبزی‌ها به حساب می‌آید که هم نشاسته بالا (مضر برای دیابتیک) و هم پتاسیم بالایی دارد (مضر برای کلیوی).
خیار، کاهو، گل کلم، پیاز، فلفل، کدو، بادمجان و شلغم جزو سبزی‌های مطمئن هستند.
رژیم غذایی مناسب برای بیماران دیالیزی
اکثر بیماران استفاده ‌كننده از دستگاه‌های دیالیز، بیشتر هفته ‌ای سه بار برای دفع سموم بدن به مركز درمانی كه خدمات دیالیز ارائه می‌دهد، رجوع می‌كنند و این گروه از بیماران باید علاوه بر این كه فرآیند درمان خود را قطع نمایند از الگوهای غذایی مخصوصی نیز استفاده كنند.
رژیم غذایی یك بیمار دیالیزی باید یك رژیم غذایی كم‌چرب، كم‌نمك و كم‌پروتئین باشد.
مثلا یك بیمار دیالیزی باید تا مقدار امكان از گوشت قرمز كمتر استفاده نماید، در غذاهای خود تا جایی كه می‌تواند از نمك استفاده نكرده و از مصرف حبوبات نیز خودداری كند.
ورزش
ورزش كردن سبب حاد شدن بیماری شود. داشتن تحرك و نشاط، علاوه بر این كه از نظر جسمی به بهبود بیماری‌ها كمك می‌كند، در ارتقای روحیه فرد بیمار نیز تاثیر شگرفی دارد بیماری دیالیز نیز از این موضوع مستثنا نمیباشد و بیماران دیالیزی هم با رعایت برخی نكات ایمنی می‌توانند به ورزش مورد علاقه خود بپردازند ورزش كردن برای بیماران دیالیزی ممنوع نیست، بلكه این گروه از بیماران هم می‌توانند ورزش كنند، فقط باید مراقب باشند كه از انجام ورزش‌های سنگین امتناع كنند و ورزش‌های معمولی و سبك را انجام دهند.
دیابت و فشار خون
سن و جنسیت، دو دلیلی میباشد كه بیشتر بر بسیاری از بیماری‌ها تاثیر مستقیم می‌گذارد، در بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن كلیه كه از دیالیز استفاده می‌نمایند، نوع جنسیت بیمار ربطی به بروز بیماری ندارد، اما احتمال دارد با زیاد شدن سن، مقدار ابتلای افراد به بیماری‌های مزمن كلیه افزایش یابد.
چون بیماری‌هایی مثل دیابت و فشار خون، در سنین بالاتر شایع‌تر است و این دو بیماری هم می‌تواند عوارض كلیوی در پی داشته باشد، بنابراین همه افراد باید مراقب قند و فشار خون خود باشند.
فسفرکم
به بیماران کلیوی توصیه می‌شود لبنیات، مغز دانه‌ها و انواع گوشت از منابع فسفر هستند و مقدار فسفر در رژیم غذایی بیماران کلیوی باید به دقت محاسبه شود هر چند ضمن دیالیز تا حدودی این مشکل اصلاح می‌شود ولی اگر رژیم غذایی فرد مبتلا به نارسایی کلیه از نظر فسفر تنظیم نشود خطر افزایش فسفات خون (هیپرفسفاتمی) و عواقب ناشی از آن وجود دارد مثلاً فسفات اضافی می‌تواند با کلسیم در بافت‌های نرم مانند کلیه نارسا رسوب کند و مشکلات را دوچندان کند. شکالت ، ذرت برشته، نوشابه های سیاه رنگ حاوی کوال،کاکائو، ماهی بویژه ماهی سفید ،زرده تخم مرغ ،کله پاچه، شیر،ماست، لوبیاقرمز،عدسی،آجیل )فندق،پسته،بادام زمینی(حاوی فسفرباالیی هستند
مصرف پتاسیم
این بیماران در مصرف پتاسیم هم محدودیت دارند برای مثال موز از میوه‌هایی است که پتاسیم بالا و کدو مسما از سبزی‌هایی است که پتاسیم کمی دارد. اگرمی خواهید طالبی بخورید نصف آن رابخورید و پرتقال وخربزه را به میزان کم بخورید درصورتیکه مواد با پتاسیم بالا را درآب قرارداده وآب آن را دور بریزیم یا آب پزکرده و آبشرا دور بریزیم میزان پتاسیم این موادکاهش پیدامی کند. بطورمثال: اگر سیب زمینی را پوست کنده وبه قطعات کوچکترتقسیم کرده و به مدت ۳۳ دقیقه درآب قرار دهیم وآب آن را دوربریزیم مقدارقابل توجهی ازپتاسیم آن راکاهش داده ایم.
مصرف مواد پروتئینی
بیمارانیکه تحت دیالیزقرارمی گیرند قبل از شروع دیالیز محدودیت مصرف پروتئین در رژیم غذایی آنها وجود دارد اما پس ازشروع دیالیز به خاطر اینکه سموم ناشی ازتجویز پروتئین توسط دستگاه دیالیز تاحدی برداشته می شود مقدارمصرف پروتئین بیماران باید نسبت به قبل ازدیالیزافزایش یابد.چراکه پروتئین دربدن موجب رشد،ایجاد نیرو و ترمیم بافتهای آسیب دیده می شودو درصورت عدم مصرف مقادیرکافی پروتئین ، قدرت دفاعی بدن درمقابل بیماریها به خطر می افتد. بیماران دیالیزی بایدازپروتئین باکیفیت بالا استفاده نمایند
منابع پروتئین های مرغوب شامل
ماهی، مرغ،گوشت گاو،گوشت گوسفند، شیروتخم مرغ است گروه غلات و حبوبات حاوی پروتئین می باشند اما پروتئین آنها از نوع گیاهی ونامرغوب بوده وپس برای مصرف بیماران دیالیزی مناسب نمی باشند.